MECMÛATÜ’S-SARF HAKKINDA GENEL BİLGİ
1. İsmi ve Anlamı:
-
"Mecmûatu's-Sarf" kelime anlamı olarak "Sarf ilmine dair derleme", yani fiil çekimleri ve yapılarına dair bilgiler içeren bir toplama eser anlamına gelir.
2. İçeriği:
-
Kitap, Arapça’daki fiillerin bina yapıları (bâblar), mastarlardan türeyen kelimeler, fiil çekimleri, ism-i fâil (fail ismi), ism-i mef’ûl (edilgen isim) gibi konuları açıklar.
-
Özellikle fiillerin çekim kalıpları (mesela: darabe, yadribu, darban, dârib gibi) üzerinde durulur.
-
Fiil kipleri (mâzî, muzâri, emir) ve şaz (kural dışı) fiiller de işlenir.
3. Kullanım Alanı:
-
Türkiye’de ve Osmanlı'da medrese eğitimi gören talebelere (öğrencilere) sarf ilminin ilk temellerini öğretmek amacıyla yazılmıştır.
-
Genellikle Avâmili, İzzi, Emsile, Binâ, Maksud gibi diğer temel dil kitaplarıyla birlikte öğretilir.
4. Dil ve Üslup:
-
Kitap Arapça olarak yazılmıştır.
-
Ancak genelde Arapça metin üzerine Osmanlıca veya Türkçe şerhler yapılmıştır.
-
Bazı versiyonlarında açıklamalar yer yer Türkçe notlarla da desteklenir.
5. Öğretim Amacıyla Popülerliği:
-
Medrese usulü eğitimde hâlâ kullanılan bir eserdir.
-
Bugün İlahiyat, imam-hatip, medrese ve Arapça öğrenimi yapan klasikçi gruplar arasında yaygındır.
📚 MECMÛATÜ’S-SARF NE ZAMAN OKUNUR?
Genelde sıralama şu şekildedir:
-
Emsile (isim çekimleri)
-
Binâ (fiil kalıpları)
-
Maksud / İzzi (sarf ilmi)
-
Mecmûatu's-Sarf (toparlayıcı eser)
-
Şerh kitapları (örneğin: "Şerhu’l-Mecmûa")
📖 ÖRNEK KONULAR:
-
فَعَلَ – يَفْعَلُ – فَعْلاً – فَاعِلٌ – مَفْعُولٌ gibi kalıplar
-
Fiil babları (bâblar): Nasara, Darabe, Feteha, Semia, Kerume...
-
Mastar türevleri ve kalıplar
-
Zaman kiplerinin kullanımı
🏷️ FAYDALI NOT:
-
Günümüzde Mehmet Ali Arslan tarafından Arapça-Türkçe açıklamalı olarak basılmıştır.
-
Öğrencilere yönelik kolaylaştırılmış versiyonları da bulunmaktadır. Kolay bir anlatımla Türkçesini https://sebekitap.com/urun/mecmuatu-sarf-tercumesi/ linkinden bulabilirsiniz
0 Yorumlar